W ramach przeglądu prasy omawiamy kilka najważniejszych kwestii związanych z samorządami w minionym tygodniu. Zapraszamy do lektury!
Od 1 stycznia 2025 obowiązuje reforma finansowania samorządów. W intencjach za główne źródło dochodów samorządów służyć teraz będą dochody podatkowe, a nie subwencje z budżetu państwa. Jak ocenia ekspertka Fundacji Batorego, powiaty i województwa pozbawione są w praktyce własnych, zależnych od ich decyzji dochodów. Powinna więc wrócić dyskusja o własnych dochodach dla samorządów wszystkich szczebli – pisze serwis Prawo.pl.
Choć subwencja oświatowa rośnie, to samorządy z własnej kasy również muszą dokładać coraz więcej. Szczególnie boleśnie odczują to zwłaszcza mniejsze gminy, gdzie liczba uczniów z roku na rok będzie spadać – pisze “Rzeczpospolita”.
Samorządy na celowniku przestępców. Co najmniej 132 mln zł z subwencji oświatowych mieli wyłudzić przedstawiciele Centrum Edukacji “Siódemka”, prowadzący sieć niepublicznych szkół o uprawnieniach szkół publicznych dla dorosłych. Poszkodowanych jest ponad 20 samorządów z woj. śląskiego i opolskiego – podaje Portal Samorządowy.
Samorządy chcą zmian w prawie geologicznym. Chodzi o grunty na pokładach węgla. Właścicielom gruntów położonych na pokładach węgla brunatnego nie wolno ich zabudować, a gminom poprowadzić na nich drogi, choć wiadomo, że węgiel ten raczej nie będzie wydobywany. Dla gmin to spory problem – pisze “Dziennik. Gazeta Prawna”.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2024 roku o ochronie ludności i obronie cywilnej wprowadza nowy system, który nakłada na organy samorządu terytorialnego obowiązki związane z ewidencjonowaniem, utrzymywaniem i budowaniem schronów oraz ukryć doraźnych. Celem jest zapewnienie mieszkańcom dostępu do odpowiednich miejsc schronienia w przypadku kryzysu. Co dokładnie wiąże się z tymi zmianami? O tym w Portalu Samorządowym.
Sprzedaż działek budowlanych to szansa dla samorządów na zasilenie gminnego, często dosyć nadwyrężonego, budżetu. Aby zarobić, gminy decydują się na przekształcenia i podziały należących do nich gruntów. I tu pojawia się problem – gdy sprzedają działki położone obok siebie, jest duża szansa, że zainteresuje się nimi deweloper. A samorządy nie zawsze chcą u siebie deweloperów – pisze serwis Bezprawnik.pl.
– Małe miasta i gminy zostały skrzywdzone reformą systemu finansowania samorządów – ocenia Adam Ciszkowski, burmistrz Halinowa i prezes Związku Samorządów Polskich. Jak zaznacza, choć małe gminy także odczuły wzrost dochodów, zostanie on jednak “zjedzony” przez rosnące wydatki bieżące. Najgorsze jednak – zdaniem burmistrza – jest to, że nie przewidziano żadnej dodatkowej złotówki na inwestycje w infrastrukturę. O możliwym kryzysie finansowym w małych gminach pisze Portal Samorządowy.
W związku z rosnącymi kosztami utylizacji odpadów mieszkańcy niektórych polskich gmin muszą przygotować się na znaczący wzrost opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Samorządy nie mają wyboru — stawki idą w górę. Jest drogo, a będzie jeszcze drożej – pisze portal Onet.pl.
Rząd wygasza mrożenie cen energii dla samorządów. Rynkowe ceny spadają, co potwierdzają największe miasta w Polsce, które już teraz płacą mniej niż mrożona stawka. Są jednak jeszcze miasta, gdzie płaci się więcej. Więcej o kosztach energii elektrycznej dla JST w “Rzeczpospolitej”.
Już jesienią 2024 r. ogłoszono, że miasta powyżej 100 tys. mieszkańców będą miały – wskutek nowelizacji przepisów – obowiązek wprowadzania stref czystego transportu. Takich miast w Polsce jest 37. Szczegółowa konstrukcja przepisów sprawiła jednak, że większość samorządowców nie musi obawiać się nowego obowiązku. Chodziło bowiem o to, aby Polska wypełniła tzw. kamienie milowe i otrzymała pieniądze z KPO. Co dalej ze strefami czystego transportu? O tym w Portalu Samorządowym.
Choć przygotowana przez rząd reforma systemu dochodów gmin, powiatów i województw właśnie weszła w życie, lokalne władze oczekują podratowania ich budżetów specjalnym transferem pieniędzy. Taką “kroplówkę” JST dostały pod koniec ubiegłego roku – łącznie ponad 10 mld zł. Czy samorządowcy wynegocjują kolejne transfery? O tym w serwisie Money.pl.
– Kazanów to dowód na to, że małe jest piękne. Historia, która wraca po 156 latach, pokazuje, że nawet najmniejsze miejscowości mogą być pełne ambicji i pasji – mówi burmistrzyni Kazanowa Teresa Pancerz-Pyrka, z dumą opowiadając o sukcesie swojej gminy, która z początkiem 2025 roku ponownie stała się miastem. O drugim najmniejszym mieście w Polsce, które ma zaledwie 500 mieszkańców, można przeczytać w Portalu Samorządowym.
W Rządowym Centrum Legislacji pojawił się długo oczekiwany projekt nowelizacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Rząd proponuje nowe rozwiązania, takie jak zatwierdzanie taryf przez radę gminy i możliwość, ale nie obowiązek wprowadzenia taryf progresywnych za wodę. Czy nowe taryfy będą oznaczały wyższe rachunki za wodę? O tym w Portalu Samorządowym.
Nie jesteś jeszcze w naszej bazie wiedzy? Zapisz się!
Cyklicznie wysyłamy zaproszenia na webinary, przesyłamy opracowania i publikacje dotyczące najważniejszych i najświeższych tematów związanych z finansami w JST i nie tylko.
